20 czerwca 2018

liczby-zespolone

LICZBY ZESPOLONE

Dodawanie, odejmowanie, mnożenie i dzielenie liczb zespolonych.

Rozwiązania

Zadanie 1.

a)

{mnożymy jak wielomiany} {ponieważ }

b)

,

1. stosujemy wzór skróconego mnożenia oraz zmieniamy znaki w nawiasie

2. oraz redukcja wyrazów podobnych czyli części rzeczywistej

3. mnożymy jak wielomiany i ponownie

4. redukcja części rzeczywistej i urojonej

c)

,

1. mnożymy liczby jak wielomiany, pamiętając, że

2. redukcja części rzeczywistej i urojonej w nawiasach

3. ponownie redukcja wyrazów podobnych

d)

,

1. stosujemy wzór do nawiasu pierwszego i drugiego oraz trzeciego i czwartego

2. uwzględniamy

e)

,

1. mnożymy licznik i mianownik przez liczbę sprzężoną do mianownika

2. w liczniku mnożymy jak wielomiany, zaś w mianowniku stosujemy wzór oraz uwzględniamy

3. redukcja wyrazów podobnych

4. rozdzielamy wyrażenie na dwa ułamki, aby otrzymać wyraźną część rzeczywistą i urojoną

f)

1. wymnażamy licznik, pamiętając, że

2. redukcja wyrazów podobnych

3. mnożymy licznik i mianownik przez sprzężenie mianownika, wymnażamy wyrażenia w liczniku

4. redukcja wyrazów podobnych

5. rozdzielamy wyrażenie na dwa ułamki

g)

,

1. mnożymy liczby zespolone

2. mnożymy licznik i mianownik przez sprzężenie mianownika

3. sprowadzamy do wspólnego mianownika

h)

,

1. mnożymy wyrażenia w liczniku, w mianowniku stosujemy wzory oraz

2. redukcja, opuszczamy w liczniku nawias pamiętając o zmianie znaków wewnątrz nawiasu (częsty błąd)

i)

,

1. mnożymy wyrażenie w nawiasie, oznacza część urojoną wyrażenia w nawiasie

2. gdyż jest to część urojona wyrażenia w nawiasie, czyli współczynnik przy

j)

,

1. mnożymy licznik i mianownik przez sprzężenie mianownika

2. sprowadzamy wyrażenie w nawiasie do wspólnego mianownika

3. aby podnieść ułamek do kwadratu, podnosimy licznik do kwadratu i mianownik do kwadratu

4. stosujemy wzór

k)

,

1. mnożymy wyrażenia w nawiasach

2. – jest to część rzeczywista liczby zespolonej

3. mnożymy licznik i mianownik przez sprzężenie mianownika

l)

,

1. sprowadzamy ułamki do wspólnego mianownika

2. stosujemy wzory oraz

3. opuszczamy nawias i zmieniamy każdy znak w tym nawiasie na przeciwny

Zadanie 2.

a)

część rzeczywista , część urojona

b)

,

c)

Najpierw sprowadźmy tę liczbę do postaci algebraicznej, czyli trzeba domnożyć licznik i mianownik przez sprzężenie mianownika.

.

Stąd

, .

d)

Najpierw sprowadźmy tę liczbę do postaci algebraicznej, czyli trzeba domnożyć licznik i mianownik przez sprzężenie mianownika.

.

Stąd

, .

e)

Stosujemy wzór

.

Stąd

.

f)

Wykonujemy najpierw wszystkie działania, czyli mnożymy liczby zespolone, wykorzystujemy wzór oraz pamiętamy, że

.

Mamy dzielenie liczb zespolonych, więc domnażamy licznik i mianownik przez . W tym wypadku nie musi to być koniecznie sprzężenie mianownika, czyli , ale jeżeli domnożycie przez również będzie poprawnie.

.

Stąd

.

g)

Jeżeli mamy wysoką potęgę liczby , to korzystając z własności potęg zapisujemy ją jako iloczyn oraz najwyższej potęgi parzystej , tzn.

,

Parzystą potęgę zapisujemy jako potęgę , aby móc skorzystać z

.

Stąd

, .

h)

Stosujemy wzory oraz , jak również zapisujemy jako podobnie jak we wcześniejszym podpunkcie:

.

Stąd

, .

Zadanie 3.

a)

Mnożymy wyrazy po lewej stronie. Mamy:

Grupujemy część rzeczywistą i część urojoną:

Aby dwie liczby zespolone były równe, odpowiednie ich części muszą być równe, czyli:

Rozwiązując powyższy układ równań np. metodą podstawiania otrzymujemy:

Czyli

.

Są to szukane liczby rzeczywiste.

b)

,

Mnożymy wyrazy po lewej stronie. Mamy:

Grupujemy część rzeczywistą i część urojoną:

Aby dwie liczby zespolone były równe, odpowiednie ich części muszą być równe, czyli:

Rozwiązując powyższy układ równań np. metodą podstawiania otrzymujemy:

Czyli

.

Są to szukane liczby rzeczywiste.

c)

,

Mnożymy stronami równanie przez wspólny mianownik, czyli . Otrzymujemy:

.

Mnożymy wyrazy po lewej i prawej stronie. Mamy:

Grupujemy część rzeczywistą i część urojoną:

Aby dwie liczby zespolone były równe, odpowiednie ich części muszą być równe, czyli:

Rozwiązując powyższy układ równań np. metodą przeciwnych współczynników otrzymujemy:

Czyli

.

Są to szukane liczby rzeczywiste.

d)

,

Mnożymy stronami równanie przez wspólny mianownik, czyli . Otrzymujemy:

Korzystając ze wzoru otrzymujemy:

Grupujemy część rzeczywistą i część urojoną:

Aby dwie liczby zespolone były równe, odpowiednie ich części muszą być równe, czyli:

Rozwiązując powyższy układ równań np. metodą przeciwnych współczynników otrzymujemy:

Czyli

.

Są to szukane liczby rzeczywiste.

e)

Wykorzystujemy definicję liczby sprzężonej do danej, czyli

Wymnażamy lewą stronę równania:

Grupujemy część rzeczywistą i część urojoną:

Aby dwie liczby zespolone były równe, odpowiednie ich części muszą być równe, czyli:

Więc wstawiając do drugiego równania otrzymujemy:

.

Są to szukane liczby rzeczywiste.

Zadanie 4.

a)

Wstawiamy oraz . Mamy:

Stąd .

1. stosujemy wzór oraz wykonujemy mnożenie liczb

2. wykorzystujemy

3. sprzężenie liczby wynosi . Częsty błąd, gdyż zmieniona kolejność części rzeczywistej i urojonej.

4. grupujemy część rzeczywistą i urojoną liczby

b)

Wstawiamy . Mamy:

Stąd

.

1. stosujemy wzór i korzystamy z

2. mnożymy licznik i mianownik przez sprzężenie mianownika, uważając co jest częścią rzeczywistą i urojoną

3. zastosowaliśmy wzór w mianowniku oraz

4. rozdzielamy na dwa ułamki: część rzeczywistą i część urojoną

c)

Wstawiamy . Mamy:

,

W mianowniku pogrupowaliśmy część rzeczywistą i urojoną. Teraz pomnożymy licznik i mianownik przez sprzężenie mianownika czyli . Mamy:

Mnożymy liczby w liczniku pamiętając o . Wyrażenia w mianowniku podnosimy do kwadratu:

Grupujemy w liczniku część rzeczywistą i urojoną:

Mamy:

.

d)

Wstawiamy . Mamy:

Stosujemy w mianowniku wzór . Mamy:

Mnożymy licznik i mianownik przez sprzężenie mianownika, czyli

Po redukcji otrzymujemy:

Mamy, że